اعلام جزئیات ظرفیت های پزشکی در کنکور 1402
خبرآنلاین/ تعیین ظرفیت پذیرش در رشته پزشکی و دندانپزشکی در کنکور سراسری هر سال پیچیده تر از سال گذشته می شود و این بار تغییرات میزان تعهد و افزایش مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی به آن اضافه شد.
رشته های پزشکی و دندانپزشکی یکی از پرطرفدارترین رشته های کنکور هستند. در چند سال اخیر توجه ویژه ای به این دو رشته صورت گرفته به طوری که از میان بیش از یک میلیون کنکوری حدود 490 هزار نفر فقط در رشته علوم تجربی شرکت کرده اند.
در کنکور سراسری سال 1402 پس از تغییراتی از جمله برگزاری دو بار در سال و حذف زیرگروه ها، حذف دروس عمومی از آزمون سراسری، تغییراتی هم برای پذیرش در گروه علوم پزشکی اعمال شد.
از جمله این تغییرات می توان به تغییر میزان تعهدات برای رشته های علوم پزشکی بر اساس قانون عدالت آموزشی، الزام شورای عالی انقلاب فرهنگی برای افزایش حدود 20 درصدی ظرفیت رشته های پزشکی و دندانپزشکی برای سال دوم اجرای ظرفیت مصوب شورا، اشاره کرد.
در آزمون اختصاصی گروه آزمایشی علوم تجربی در نوبت دی ماه 1401 تعداد 450 هزار و 577 داوطلب و در نوبت تیرماه 1402 تعداد 485 هزار و 35 داوطلب حضور یافتند.
ظرفیت دو رشته پزشکی و دندانپزشکی در کنکور 1402 از سوی سازمان سنجش آموزش کشور در مجموع 13 هزار و 161 نفر اعلام شده است که از این تعداد 11 هزار و 101 نفر در پزشکی و 2 هزار و 60 نفر در دندانپزشکی پذیرفته می شوند.
ضمن اینکه بیشترین ظرفیت پذیرش در کنکور 1402 مربوط به گروه علوم تجربی با 58 هزار و 774 نفر است.
در این گزارش ضمن بررسی ظرفیت رشته های پزشکی و دندانپزشکی در دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری 1402 و مقایسه آن با میزان پذیرش در کنکور 1401 به تغییرات این حوزه نیز اشاره شده است.
ظرفیت رشته های پزشکی کنکور 1402 در آینه آمار
بررسی وضعیت ظرفیت رشته های پزشکی و دندانپزشکی نشان می دهد که ظرفیت در دوره روزانه تغییر خاصی نداشته است و در برخی از دانشگاه های علوم پزشکی تعداد محدودی از ظرفیت نسبت به سال گذشته تغییر یافته است. در این میان ظرفیت شهریه پرداز در دانشگاه های دولتی و آزاد نیز کاهش داشته است.
بیشترین افزایش به ظرفیت ابلاغی از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی اختصاص یافته و این میزان ظرفیت نسبت به سال گذشته دو برابر شده است.
نکته جالب توجه در این ظرفیت این است که از زمان اجرای این مصوبه بارها از سوی وزارت بهداشت گفته شده است که سایر دستگاه ها از جمله سازمان های اداری استخدامی و برنامه و بودجه نتوانسته اند تعهدات خود را برای تأمین هیأت علمی و تأمین اعتبارات زیرساخت های آموزشی تربیت دانشجوی پزشکی و دندانپزشکی به انجام برسانند و دانشگاه های علوم پزشکی نسبت به افزایش ظرفیت گلایه مند بوده اند.
همچنین نکته مورد توجه دیگر این است که میزان ظرفیت ابلاغی شورای عالی انقلاب فرهنگی در کنکور 1401 به میزان 1600 نفر بود که این میزان 17 درصد از مجموع ظرفیت را شکل می داد اما با افزایش دو برابری این ظرفیت در کنکور 1402، در حال حاضر 32 درصد از ظرفیت پزشکی به این موضوع اختصاص یافته است.
بر اساس مصوبه افزایش ظرفیت شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره رشته های تحصیلی پزشکی و دندانپزشکی صرفاً برای ارائه خدمت در شهرستان ها و مناطق محروم و کم برخوردار است. بنابراین داوطلبانی که آن را انتخاب می کنند باید توجه داشته باشند که «پذیرفته شدگان این کد رشته محل ها، به مدت یک و نیم برابر مدت تحصیل، در مناطق محروم و کم برخوردار مورد نظر دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی دارای تعهد خدمت هستند و در صورت عدم نیاز دانشگاه یاد شده در هر محلی که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تعیین کند، خدمت کنند.»
تعهدات قبولی های پزشکی مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی
این تعهدات قابل خرید و جابجایی نیست و دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی محل قبولی، مکلف به اخذ تعهد خدمت محضری از پذیرفته شدگان کد رشته محل فوق مطابق اسناد تعهد محضری ابلاغ شده به دانشگاه های علوم پزشکی بر اساس ضوابط این آئین نامه در بدو ثبت نام است و پذیرفته شدگان مجاز به جابجایی کد رشته محل قبولی هم نیستند.
پذیرفته شدگان در کد رشته محل های مصوبه شورا، مجاز به ادامه تحصیل تا قبل از گذراندن نیمی از دوران تعهد نیستند. در صورت ادامه تحصیل دانش آموختگان این سهمیه در مقطع تخصص، بخش باقیمانده از دوره تعهد خدمت باید پس از اتمام مقطع تخصص در محل خدمت دوره تعهد، انجام پذیرد. مدت تحصیل در دوره تخصص جز مدت تعهد خدمت محسوب نخواهد شد.
ارائه مدرک تحصیلی این دسته از افراد بعد از اتمام دوره تعهد به آنها داده می شود و دانش آموختگان این سهمیه، در طول زمان تعهد، مجاز به فعالیت پزشکی رسمی در سایر نقاط کشور نیستند.
اما نکته مهم در این مصوبه این است که شرط لازم برای شرکت در گزینش هر یک از کد رشته محل ها این مصوبه، کسب حدنصاب نمره علمی 80 درصد گزینش آزاد رشته اصلی دوره روزانه آن دانشگاه (متناظر با کد رشته محل مصوبه) است.
تمامی داوطلبان امکان انتخاب این کد رشته محل ها را دارند اما در پذیرش باید توجه داشته باشند که ابتدا پذیرش با اولویت داوطلبان بومی استان آن کد رشته محل ها انجام می شود و در صورت خالی ماندن ظرفیت و نبود داوطلب بومی حائز شرایط دارای حدنصاب نمره، پذیرش ظرفیت خالی مانده از میان سایر داوطلبانی که آن را انتخاب کرده اند و حدنصاب نمره را دارا باشند، انجام می شود. ضمن اینکه داوطلبان غیر بومی در صورت قبولی همانند داوطلبان بومی، مشمول تعهد خدمت هستند.
وضعیت ظرفیت رشته پزشکی در پذیرش کنکور 1402 در دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی حاضر در هر استان
| استان آذربایجان شرقی |
| دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دانشکده علوم پزشکی سراب، دانشکده علوم پزشکی مراغه، دانشگاه آزاد واحد تبریز |
| کل ظرفیت پزشکی استان 1402 | ظرفیت (روزانه / شهریه پرداز) 1402 | ظرفیت (مصوبه شورا) 1402 | ظرفیت (تعهد بومی) 1402 | کل ظرفیت 1401 | ظرفیت (روزانه / شهریه پرداز) 1401 | ظرفیت (مصوبه شورا) 1401 | ظرفیت (تعهد بومی) 1401 |
| 471 نفر | 201 روزانه / 110 شهریه پرداز | 130 نفر | 30 نفر | 397 نفر | 180 روزانه / 143 شهریه پرداز | 59 نفر | 15 نفر |
| استان آذربایجان غربی |
| دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، دانشکده علوم پزشکی خوی، دانشگاه آزاد واحد ارومیه |
| 292 نفر | 137 روزانه / 44 شهریه پرداز | 99 نفر | 12 نفر | 221 نفر | 135 روزانه / 34 شهریه پرداز | 38 نفر | 14 نفر |
| استان اردبیل |
| دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، دانشگاه آزاد واحد اردبیل |
| 237 نفر | 70 روزانه / 87 شهریه پرداز | 80 نفر | ندارد | 206 نفر | 104 روزانه / 79 شهریه پرداز | 20 نفر | 3 نفر |
| استان اصفهان |
| دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، دانشگاه علوم پزشکی کاشان، دانشگاه آزاد واحد اصفهان |
| 653 نفر | 318 روزانه / 155 شهریه پرداز | 170 نفر | 10 نفر | 607 نفر | 295 روزانه / 229 شهریه پرداز | 44 نفر | 35 نفر |
| استان البرز |
| دانشگاه علوم پزشکی البرز |
| 172 نفر | 73 روزانه / 10 شهریه پرداز | 89 نفر | ندارد | 150 نفر | 86 روزانه / 22 شهریه پرداز | 40 نفر | 2 نفر |
| استان ایلام |
| دانشگاه علوم پزشکی ایلام |
| 120 نفر | 50 روزانه / 10 شهریه پرداز | 51 نفر | 9 نفر | 100 نفر | 64 روزانه / 14 شهریه پرداز | 11 نفر | 10 نفر |
| استان بوشهر |
| دانشگاه علوم پزشکی بوشهر |
| 120 نفر | 26 روزانه / 10 شهریه پرداز | 64 نفر | 20 نفر | 100 نفر | 20 روزانه / 11 شهریه پرداز | 20 نفر | 23 نفر |
| استان تهران |
| دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله، دانشگاه علوم پزشکی ارتش، دانشگاه شاهد، دانشگاه آزاد واحد پزشکی تهران |
| 1852 نفر | 1017 روزانه / 370 شهریه پرداز | 465 نفر | ندارد | 1652 نفر | 1054 روزانه / 422 شهریه پرداز | 175 نفر | یک نفر |
| استان چهارمحال و بختیاری |
| دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد |
| 172 نفر | 74 روزانه / 20 شهریه پرداز | 71 نفر | 7 نفر | 150 نفر | 80 روزانه / 20 شهریه پرداز | 34 نفر | 16 نفر |
| استان خراسان جنوبی |
| دانشگاه علوم پزشکی بیرجند |
| 172 نفر | 62 روزانه / 10 شهریه پرداز | 80 نفر | 20 نفر | 150 نفر | 98 روزانه / 12 شهریه پرداز | 20 نفر | 20 نفر |
| استان خراسان رضوی |
| دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه، دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، دانشگاه علوم پزشکی گناباد، دانشگاه آزاد واحد مشهد |
| 791 نفر | 342 روزانه / 183 شهریه پرداز | 236 نفر | 30 نفر | 673 نفر | 348 روزانه / 195 شهریه پرداز | 87 نفر | 43 نفر |
| استان خراسان شمالی |
| دانشگاه علوم پزشکی بجنورد، دانشگاه آزاد واحد بجنورد |
| 163 نفر | 72 روزانه / 40 شهریه پرداز | 51 نفر | ندارد | 115 نفر | 55 روزانه / 27 شهریه پرداز | 30 نفر | 3 نفر |
| استان خوزستان |
| دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، دانشگاه علوم پزشکی بهبهان، دانشگاه علوم پزشکی دزفول، دانشگاه علوم پزشکی آبادان |
| 554 نفر | 241 روزانه / 35 شهریه پرداز | 216 نفر | 62 نفر | 475 نفر | 290 روزانه / 77 شهریه پرداز | 70 نفر | 38 نفر |
| استان زنجان |
| دانشگاه علوم پزشکی زنجان |
| 245 نفر | 144 روزانه / 10 شهریه پرداز | 70 نفر | 21 نفر | 215 نفر | 110 روزانه / 38 شهریه پرداز | 65 نفر | 2 نفر |
| استان سمنان |
| دانشگاه علوم پزشکی سمنان، دانشگاه علوم پزشکی شاهرود، دانشگاه آزاد واحد شاهرود |
| 355 نفر | 169 روزانه / 102 شهریه پرداز | 81 نفر | 3 نفر | 299 نفر | 139 روزانه / 87 شهریه پرداز | 68 نفر | 5 نفر |
| استان سیستان و بلوچستان |
| دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر، دانشگاه علوم پزشکی زابل، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، دانشگاه آزاد واحد زاهدان |
| 379 نفر | 164 روزانه / 30 شهریه پرداز | 127 نفر | 55 نفر | 355 نفر | 154 روزانه / 54 شهریه پرداز | 83 نفر | 44 نفر |
| استان فارس |
| دانشگاه علوم پزشکی جهرم، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، دانشگاه علوم پزشکی فسا، دانشکده علوم پزشکی گراش، دانشکده علوم پزشکی لارستان، دانشگاه آزاد واحد کازرون |
| 651 نفر | 288 روزانه / 99 شهریه پرداز | 246 نفر | ندارد | 537 نفر | 281 روزانه / 120 شهریه پرداز | 132 نفر | 4 نفر |
| استان قزوین |
| دانشگاه علوم پزشکی قزوین |
| 172 نفر | 60 روزانه / 20 شهریه پرداز | 60 نفر | 32 نفر | 150 نفر | 89 روزانه / 20 شهریه پرداز | 35 نفر | 6 نفر |
| استان قم |
| دانشگاه علوم پزشکی قم، دانشگاه آزاد واحد قم |
| 154 نفر | 83 روزانه / 20 شهریه پرداز | 51 نفر | ندارد | 173 نفر | 70 روزانه / 58 شهریه پرداز | 40 نفر | 5 نفر |
| استان کردستان |
| دانشگاه علوم پزشکی کردستان |
| 194 نفر | 103 روزانه / 20 شهریه پرداز | 51 نفر | 20 نفر | 165 نفر | 85 روزانه / 20 شهریه پرداز | 37 نفر | 23 نفر |
| استان کرمان |
| دانشگاه علوم پزشکی بم، دانشگاه علوم پزشکی جیرفت، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، دانشکده علوم پزشکی سیرجان، دانشگاه آزاد واحد کرمان |
| 611 نفر | 231 روزانه / 128 شهریه پرداز | 252 نفر | ندارد | 509 نفر | 232 روزانه / 117 شهریه پرداز | 130 نفر | 30 نفر |
| استان کرمانشاه |
| دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه |
| 261 نفر | 150 روزانه / 20 شهریه پرداز | 76 نفر | 15 نفر | 225 نفر | 118 روزانه / 28 شهریه پرداز | 57 نفر | 22 نفر |
| استان کهگیلویه و بویراحمد |
| دانشگاه علوم پزشکی یاسوج |
| 120 نفر | 61 روزانه / 20 شهریه پرداز | 30 نفر | 9 نفر | 100 نفر | 56 روزانه / 20 شهریه پرداز | 12 نفر | 12 نفر |
| استان گلستان |
| دانشگاه علوم پزشکی گلستان |
| 183 نفر | 132 روزانه / شهریه پرداز ندارد | 51 نفر | ندارد | 155 نفر | 85 روزانه / 40 شهریه پرداز | 23 نفر | 7 نفر |
| استان گیلان |
| دانشگاه علوم پزشکی گیلان |
| 285 نفر | 143 روزانه / 30 شهریه پرداز | 85 نفر | ندارد | 225 نفر | 140 روزانه / 36 شهریه پرداز | 45 نفر | 4 نفر |
| استان لرستان |
| دانشگاه علوم پزشکی لرستان |
| 172 نفر | 102 روزانه / 20 شهریه پرداز | 50 نفر | ندارد | 150 نفر | 88 روزانه / 10 شهریه پرداز | 35 نفر | 17 نفر |
| استان مازندران |
| دانشگاه علوم پزشکی بابل، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، دانشگاه آزاد واحد تنکابن، دانشگاه آزاد واحد ساری |
| 587 نفر | 211 روزانه / 197 شهریه پرداز | 178 نفر | یک نفر | 546 نفر | 242 روزانه / 218 شهریه پرداز | 80 نفر | 6 نفر |
| استان مرکزی |
| دانشگاه علوم پزشکی اراک، دانشکده علوم پزشکی ساوه |
| 200 نفر | 69 روزانه / 20 شهریه پرداز | 80 نفر | 31 نفر | 170 نفر | 91 روزانه / 31 شهریه پرداز | 26 نفر | 22 نفر |
| استان هرمزگان |
| دانشگاه علوم پزشکی بندرعباس، دانشگاه آزاد واحد قشم |
| 235 نفر | 53 روزانه / 75 شهریه پرداز | 75 نفر | 32 نفر | 210 نفر | 97 روزانه / 68 شهریه پرداز | 24 نفر | 21 نفر |
| استان همدان |
| دانشگاه علوم پزشکی همدان |
| 239 نفر | 145 روزانه / 20 شهریه پرداز | 64 نفر | 10 نفر | 205 نفر | 113 روزانه / 38 شهریه پرداز | 40 نفر | 14 نفر |
| استان یزد |
| دانشگاه علوم پزشکی یزد، دانشگاه آزاد واحد یزد |
| 322 نفر | 154 روزانه / 92 شهریه پرداز | 76 نفر | ندارد | 276 نفر | 134 روزانه / 121 شهریه پرداز | 20 نفر | یک نفر |
وضعیت استان های کشور در زمینه ظرفیت پزشکی در کنکور 1402
مقایسه ظرفیت پزشکی در کنکورهای 1402 و 1401
در این میان وضعیت ظرفیت رشته دندانپزشکی در کنکور 1402 نیز بررسی شده که در جدول زیر آمده است:
| موضوع | کل ظرفیت دندانپزشکی در دفترچه | ظرفیت روزانه | ظرفیت شهریه پرداز (آزاد و دولتی) | ظرفیت مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی | ظرفیت تعهد بومی |
| سال 1402 | 2046 نفر | 977 نفر | 529 نفر | 465 نفر | 75 نفر |
| سال 1401 | 1904 نفر | 1098 نفر | 525 نفر | 189 نفر | 92 نفر |
وضعیت رشته دندانپزشکی نیز نشان می دهد که ظرفیت روزانه نسبت به سال قبل کاهش یافته و عمده ظرفیت افزوده به ظرفیت مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی اختصاص یافته است. بنابراین قبولی در کد رشته های مصوبه شورا، متضمن تعهد افراد برای باقی ماندن در منطقه قبولی خواهد بود
از دیگر نکاتی که برای انتخاب رشته های پزشکی و دندانپزشکی در کنکور 1402 باید مورد توجه قرار گیرد، موضوع سهمیه پذیرش 30 درصدی دانشجوی بومی از محل اصلاح قانون برقراری عدالت آموزشی در پذیرش دانشجو در دوره های تحصیلات تکمیلی و تخصصی مصوبه 23 بهمن 1401 مجلس شورای اسلامی است.
بر اساس مصوبه مجلس و اصلاحیه آن وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باید به منظور تأمین نیروی انسانی بومی مورد نیاز مناطق محروم کشور ظرف 10 سال، این مصوبه را برای برخی از رشته های تحصیلی گروه پزشکی اجرا کند.
سهمیه های بومی متناسب با وضعیت نقاط محروم هر استان برای داوطلبان بومی داوطلب خدمت در مناطق محروم در دانشگاه های علوم پزشکی ایجاد شده است. اکثر ظرفیت های پیش بینی شده به شیوه «بومی استانی» بوده که دانشگاه محل قبولی داوطلب، مطابق نقاط محروم مندرج در جداول مربوط، از پذیرفته شدگان تعهد محضری اخذ می کند.
بر اساس ماده 5 این قانون دانشگاه محل انجام تعهد پذیرفته شدگان مکلف است در زمان ثبت نام پذیرفته شده نسبت به اخذ سند تعهد اقدام و تصویر آن را در سامانه بارگذاری کند و نسخه ای از آن را رسماً به دانشگاه محل تحصیل ارسال کند.
بر اساس اصلاحیه ای که در ماده 6 این مصوبه در زمینه انجام تعهد پذیرفته شدگان اعلام شد، میزان تعهد از سه برابر مدت تحصیل به 1.5 برابر کاهش یافت.
در این ماده آمده است: «تعهد اخذ شده برای کلیه مشمولان این بند در مقطع دکتری عمومی حرفه ای (پزشکی، داروسازی و دندانپزشکی) 1.5 برابر دوره تحصیلی مصوب بدون اعمال ضریب منطقه ای و برای رشته های تخصصی پزشکی 1.7 برابر دوره تحصیلی مصوب بدون اعمال ضریب منطقه ای و برای سایر مشمولان از جمله رشته های تخصصی دندانپزشکی و فوق تخصصی پزشکی و دندانپزشکی 2 برابر دوره تحصیلی مصوب بدون اعمال ضریب منطقه ای است که قابل خرید یا واگذاری به غیر نیست.»
همچنین «مدت تعهد مشمولان رشته های تخصصی پزشکی که قبل از لازم الاجرا شدن این قانون دانش آموخته شده اند به میزان 2 برابر دوره تحصیلی مصوب بدون اعمال ضریب منطقه ای است. همچنین مدت تعهدات هیچیک از مشمولان این بند پس از لازم الاجرا شدن این قانون، نباید از مدت تعهدات او پیش از لازم الاجرا شدن آن بیشتر شود.»
داوطلبانی که مجاز به انتخاب رشته های تحصیلی گروه پزشکی در دانشگاه های علوم پزشکی هستند باید بدانند در رشته های تحصیلی پزشکی، دندانپزشکی در پایان مرحله اول آموزش، آزمون جامع علوم پایه و برای رشته داروسازی در پایان مرحله اول آموزش، آزمون جامع داروسازی (که پس از گذراندن 180 واحد درسی انجام می شود) برگزار خواهد شد و قبولی در آزمون جامع شرط ورود به مرحله بعدی است.
شرط شرکت در آزمون های جامع علوم پایه پزشکی و دندانپزشکی، داروسازی، قبولی در کلیه درس های مرحله اول (درس های علوم پایه و درس های عمومی) است.
اگر دانشجویی به علت عدم موفقیت در آزمون های جامع علوم پایه و داروسازی از ادامه تحصیل در دوره دکتری عمومی (پزشکی، دندانپزشکی و یا داروسازی) محروم می شود در صورت تمایل می تواند مطابق دستورالعمل مربوط در رشته دیگری در مقاطع تحصیلی کارشناسی و یا کاردانی تغییر رشته دهد.
ضمن اینکه در رشته پزشکی در پایان مرحله سوم امتحان پیش کارورزی برگزار می شود که شرط ورود به مرحله کارورزی پزشکی کسب قبولی در کارآموزی کلیه بخش ها و درس های مرحله سوم و موفقیت در امتحان جامع پیش کارورزی است.
به نظر می رسد تعیین ظرفیت برای رشته های پزشکی و دندانپزشکی هر ساله تابع عوامل بیشتری می شود. دیگر تنها علاقه داوطلب، رتبه بالا و یا ظرفیت دانشگاه های برتر مدنظر نیست و عوامل متعددی چون قوانین مصوب نهادهای سیاست گذار و قانونگذار در آموزش عالی در تعیین سرنوشت ظرفیت ها مؤثر است.
بر اساس برآوردهایی که از سوی نهادهای مسئول انجام شده است هزینه تربیت 7 سال یک دانشجوی پزشکی حدود یک میلیارد تومان است بنابراین تعیین ظرفیت باید با نگاهی به منابع ملی و اعتباری کشور صورت گیرد.